Teta Julia i piskaralo

Dobitnik Nobelove nagrade za književnost 2010.

Teta Julija i piskaralo jedan je od romana koji su obilježili hispanoamericku književnost druge polovice 20. stoljeca. U ovoj proznoj komediji iz 1977. Mario Vargas Llosa pribjegava tehnici kontrapunkta, paradoksu i satiri, te britko i duhovito proucava stvaralacke potencijale suvremenoga književnoga stvaralaštva u srazu s najamnickom spisateljskom svagdašnjicom.

Vargas Llosa izmještava klasicni inicijacijski roman – kojemu književni kanoni tradicionalno namecu visoki stil – i farsicno ga uparuje s kontekstom jednoga trivijalnog žanra i “novog” medija. Tako polovicu price tvori autobiografska pripovijest mladog i nadobudnog autora Marita Varguitasa koji se zaljubljuje u zamamnu raspuštenicu, tetu Juliu. Maritova književna i ljubavna postignuca tvore opreku nestalnoj sreci Perdra Camacha, protagonista druge polovice price, predanoga autora radijskih sapunica koji je pao na niske grane.

Glad autorske uživljenosti i tržišno uvjetovani kaos žongliranja s deset razlicitih pripovjednih niti Camacha tjeraju u ludilo koje probija branu izmedu razlicitih fikcionalnih sustava, izmedu fikcije i života, izmedu umjetnosti i konfekcije. Vargas Llosa prede autobiografsku parabolu o identitetu, ali svjesno gradi otklon od životopisa i spomenspisa te nam naposljetku nudi caroban portret umjetnika u mladosti provucen kroz filtar strasti pisanja.

Prevela Maja Tancik