Tuy được bi n soạn th nh một t c phẩm độc lập, nhưng phạm vi của vấn đề rất rộng, được nghi n cứu với nhiều c ng tr nh của c c học giả Phật gi o phương T y v Nhật Bản. Số lượng c c t c phẩm li n hệ kh đồ sộ, m trong khả năng v điều kiện hiện tại, người bi n soạn kh ng thể tham khảo hết được. Do đ , mục đ ch mong muốn của người viết chỉ giới hạn trong một phạm vi hạn chế của vấn đề Ảnh hưởng hỗ tương trực tiếp hoặc gi n tiếp với ba hệ tư duy - Ấn gi o, Hồi gi o v C ng gi o Vatican. Những ảnh hưởng hỗ tương n y, tự căn để, c thể cho thấy thấp tho ng đ u đ kh t vọng của con người, từ buổi đầu của lịch sử cho đến hiện đại.

Trong khoảng kh ng gian v thời gian rộng lớn v l u d i, thiền Phật gi o đ c những ph t triển v biến đổi trong những sinh hoạt đa dạng của x hội. Từ đ thiền Phật gi o cung cấp cho ch ng ta nhận thức, trong phạm vi ch n l thường nghiệm hay hiện thực x hội, rằng thức con người với khả năng tư duy của n , từ tr nh độ đơn giản nhất cho đến phức tạp nhất như được thấy trong thời hiện đại. Ch nh thức ấy đ dẫn đạo lịch sử x hội lo i người tiến h a như thế n o, nhắm đến mục đ ch cứu c nh n o. Đ y l vấn đề m tập s ch n y kh ng thể đ p ứng.

N i một c ch cụ thể, sự ph t triển v biến đổi của thiền Phật gi o trong lịch sử Trung Hoa cổ đại, được thực h nh trong c c t ng ph i như Hoa Nghi m, Thi n Thai, Tịnh Độ v Thiền t ng, song song với c c phương ph p tu dưỡng của Đạo gi o, c ng với c c ứng dụng trong kỹ thuật luyện c ng, luyện kh của c c ph i v như V Đang v Thiếu L m. Lịch sử ph t triển v biến đổi thiền như vậy cũng l một chương quan trọng, nếu muốn n i đến nguồn gốc v ảnh hưởng của Thiền Phật gi o. D vậy, đ y cũng l vấn đề vượt ngo i tầm với của t c giả. Xin tr n trọng ghi nhận sự khiếm khuyết kh ng c khả năng ho n tất.

Khoa mục được tr nh b y trong tập s ch n y chỉ ở mức khả dĩ chấp nhận, v c n nhiều vấn đề cần n i m người viết chưa thể n i hết. Hy vọng thời gian v ho n cảnh c n cho ph p.

Thi?n Ð?nh Ph?t Gi?o Kh?i Nguy?n V? ?nh HU?ng - pokkari, Vietnam, 2022