Hồi nhỏ, t i học ngay từ lớp Ba trường l ng rồi học trường tỉnh, học l n... học l n, những b i học Địa L về nước ta, về li n bang Đ ng Dương, đều n i rằng ba phần tư diện t ch l nh thổ Đ ng Duơng l Rừng v Cao Nguy n, c c v ng đồng bằng đều rất hẹp như Ch u Thổ Hồng H (Bắc Kỳ/ Tonkin), c c rẻo Duy n Hải Trung Kỳ (Annam). Ri ng đồng bằng s ng Cửu Long (Nam Kỳ/ Cochinchine) rộng nhất. Tiếp theo c v ng ch u thổ Tonlesap (Cambodge). Ai Lao (Laos) th kh ng c đồng bằng chỉ c v i c nh đồng kh ng rộng mấy.

B i học Địa L l b i l thuyết, kiểm nhận bằng mắt thường của người ở khắp miền v ai c đi đ y đi đ tr n l nh thổ Đ ng Duơng (b n đảo ph a Đ ng gi p với Th i B nh Dương, gọi tắt) đều x c nhận l đ ng. Đi đ u cũng thấy rừng bạt ng n. Hầu hết l n i v rừng mọc theo n i với nhiều s ng ngắn vỡ nguồn từ Thượng Du Bắc Phần, cao nguy n Trung Phần của Việt Nam; chỉ một con s ng ph t nguy n từ Kon Tum (Trung Phần Việt Nam) chảy ngược về ph a T y nhập v o M Kong, rất ngắn v rất nhỏ.

Rừng tr n to n c i Đ ng Dương, n i chung, ở miền Bắc, miền Trung, miền Đ ng Nam Phần, L o, Cambodia đa phần l căn cứ địa vững ch i gi p cho cuộc kh ng Ph p v cuộc chiến tranh chống Mỹ-Việt Nam Cộng H a th nh c ng. Tố Hữu từng c thơ rằng "Rừng che bộ đội, rừng v y qu n th ". Vậy m , hiện tại c n rất t m vẫn cứ phải ph nhiều để đưa kinh tế đi l n. T i c n nhớ, c vị l nh đạo từng phải căn dặn c c địa phương: "Muốn hạ một c y rừng phải thắp một c y nhang quỳ lạy ". Nhưng xem b o h ng ng y thấy rừng bị triệt hạ nghe m rụng rời, đau đớn thống thiết...

T i viết b i Bạt cho tập thơ của t i, Ăn Của Rừng Rừng Rưng Nước Mắt... đến đ y, coi như mới chỉ phần dạo đờn m đ nghe buồn trong l ng qu đỗi rồi Hay l tại c i chữ Bạt? Bạt l Bạt Tai kẻ n o ph rừng? D m lắm Muốn lắm Nhưng lại ngập ngừng H n thay

B i chưa xong... xin bạn đọc nhận sớm gi m t i Lời Ch o Rừng ơi

Trần Vấn Lệ

An C?a R?ng Rung Rung Nu?c M?t - inbunden, Vietnamesiska, 2021